Praktyczne aspekty wyceny składników lokat funduszy inwestycyjnych po zmianach regulacji w zakresie ich rachunkowość

1. Wstęp

Otoczenie makroekonomiczne sprzyja poszukiwaniu alternatyw dla tradycyjnych kategorii lokat i metod inwestowania. Instytucje zbiorowego inwestowania, takie jak fundusze inwestycyjne, są jednym z beneficjentów tego trendu. Kluczowym elementem oceny procesu inwestycyjnego jest wynik wyceny
składników nabywanych aktywów. Celem artykułu jest prezentacja aktualnego stanu regulacji dotyczących wyceny składników lokat funduszy inwestycyjnych w związku z wprowadzonymi zmianami w zakresie szczególnych zasad ich rachunkowości, ujawnienie problemów, które pojawiają się w praktyce podczas wyceny składników lokat funduszy oraz zobrazowanie wielkości rynku funduszy inwestycyjnych. Rewizja miała na celu poprawę poziomu ochrony interesów uczestników instytucji zbiorowego inwestowania w szczególności w zakresie zmiany sposobu wyceny dłużnych papierów wartościowych. Jednak dla instytucji zaangażowanych w proces obsługi funduszy inwestycyjnych oznacza to konieczność aktualizacji stosowanych modeli dla aktywów, które nie są notowane na aktywnym rynku. Przedmiotem analizy jest więc wpływ wprowadzonych zmian na praktykę i czynności operacyjne związane z wyceną. Zakres artykułu obejmuje proces wyceny głównych składników lokat funduszy inwestycyjnych
według dotychczasowych i znowelizowanych przepisów.

Tutaj możesz przeczytać więcej o naszej Spółce. 

2. Rynek funduszy inwestycyjnych

Fundusze inwestycyjne realizują idee zbiorowego inwestowania. W przypadku jeżeli inwestor nie jest w stanie samodzielnie przekroczyć takich barier jak wiedza z zakresu inwestowania, poziom kapitału jakim dysponuje, czy też czas potrzebny na zarządzanie i obsługę inwestycji, może skorzystać z wiedzy wyspecjalizowanych podmiotów (Dziawgo, Dziawgo, 1994, s. 12). Fundusze inwestycyjne jako platforma do wspólnych inwestycji dla inwestorów indywidualnych, w szczególności adresata nieoznaczonego, podlegają szczegółowym regulacjom. Determinują one sposób organizacji i funkcjonowania podmiotów zaangażowanych w obsługę funduszy inwestycyjnych. Fundusze inwestycyjne są tworzone i zarządzane przez Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych (TFI), które są ich organem. Ustawa z dnia 27 maja 2004 r.,
o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi przewiduje możliwość tworzenia trzech rodzajów funduszy inwestycyjnych. Fundusze inwestycyjne otwarte (FIO), które mogą zasadniczo lokować zebrane środki wyłącznie w najbardziej płynne kategorie aktywów notowanych na rynku aktywnym. Specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte (SFIO), charakteryzują podobne do FIO ograniczenia inwestycyjne, statut SFIO może ograniczyć krąg uczestników oraz wprowadzać dodatkowe warunki, w jakich można żądać odkupienia jednostek uczestnictwa. Fundusze inwestycyjne zamknięte (FIZ), które charakteryzuje natomiast najszerszy dostępny katalog lokat i obejmuje również udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, waluty i instrumenty pochodne, a także prawa majątkowe niebędące papierami wartościowymi. Szczególne typy FIZ (aktywów niepublicznych i sekurytyzacyjne) mogą lokować swoje aktywa w zbywalne wierzytelności wobec osób fizycznych. Ponadto przedmiotem lokat FIZ może być własność lub współwłasność różnych
kategorii, a nawet statki morskie. Według ostatnich pełnych rocznych danych KNF na koniec 2019 r. działalność prowadziło 57 TFI zarządzających 813 funduszami inwestycyjnymi, z czego: 48 to FIO, 66 SFIO i 699 FIZ (121 funduszy znajdowało się w likwidacji). Łączne aktywa funduszy inwestycyjnych na koniec 2019 r. osiągnęły poziom 304 mld zł. Dominowały w nich dłużne papiery wartościowe odpowiedzialne za 46% aktywów, 24% to udział akcji, wierzytelności odpowiedzialne były za 6%,
a udziały w spółkach z o.o. 5%. W przypadku FIO oferowanych głównie adresatowi nieoznaczonemu i odpowiadających idei zbiorowego inwestowania na dzień 31.12.2019, aż za 69% aktywów odpowiadały fundusze dłużne, a dla SFIO było to odpowiednio 63%. Znacznie lepiej zdywersyfikowany jest portfel FIZ, gdzie: 34% ich aktywów to akcje, za 21% aktywów odpowiedzialne są dłużne papiery wartościowe, 12% to wierzytelności i 11% udziały w spółkach z o.o. (UKNF, 2020). W przeciwieństwie do FIO i SFIO grupa ta wykazuje bardzo duże zróżnicowanie i jest bardzo liczna ze względu na dużą grupę funduszy aktywów niepublicznych. 
Wartości aktywów ogółem zgromadzonych przez fundusze inwestycyjne
oraz wartości składników lokat nienotowanych i notowanych na aktywnym rynku na dzień 31 grudnia w latach 2010 do 2019 przedstawia rys. 10.1.

Cyklicznie publikowane miesięczne dane Izb zarządzających Aktywami i Funduszami („IZFA”) pozwalają obserwować zmiany, jakie zachodzą na rynku z mniejszym opóźnieniem. W strukturze aktywów netto funduszy według stanu na koniec lutego 2021 r. dominuje w dalszym ciągu segment dłużny z udziałem
ponad 40% oraz fundusze aktywów niepublicznych z udziałem 31,5%. Na kolejnych miejscach plasują się fundusze mieszane – 12,6% oraz fundusze akcji – 9,7%. Udział pozostałych segmentów jest marginalny i wynosi odpowiednio: fundusze aktywnej alokacji – 2,3%, nieruchomości – 0,2%, sekurytyzacyjne – 1,6%, rynku surowców 0,7% (IZFA, 2021). Dane IZFA nie są spójne z cykliczną roczną i kwartalną informacją KNF, ponieważ nie wszystkie TFI są członkami IZFA lub nie raportują do IZFA informacji o swoich aktywach. Rekordowo niski poziom stóp procentowych sprzyja podejmowaniu przez inwestorów ryzyka inwestycyjnego i poszukiwania alternatywnych rozwiązań w zakresie lokowania nadwyżek finansowych. Wzrost aktywów i napływ nowych środków do funduszy inwestycyjnych dotyczył jednak w 2020 r. głównie grupy funduszy dłużnych, których wynikom inwestycyjnym sprzyjały obniżki stóp procentowych.
Zapisy Ustawy determinują różnorodność aktywów, jaka cechuje FIZ aktywów niepublicznych, co wskazuje jednak na wyraźną specyfikę wyceny ich aktywów niepublicznych.

3. Zmiany regulacji w zakresie rachunkowości

Podstawowe akty prawne, które regulują zasady rachunkowości funduszy inwestycyjnych, to ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości oraz Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy inwestycyjnych (Rozporządzenie).
Rozwój instytucjonalny, jakościowy i ilościowy rynku funduszy inwestycyjnych był na przestrzeni ostatnich 30 lat bardzo dynamiczny ze względu na efekt niskiej bazy do porównań i w bardzo dużym stopniu determinowany przez zmieniające się regulacje prawne i podatkowe, jednak od końca 2007 roku, mimo wzrostu liczby funduszy aktywów niepublicznych i istotnej zmiany struktury produktowej (fundusze aktywów niepublicznych), regulacje szczegółowe w zakresie rachunkowości pozostawały bez zmian. W dniu 31 grudnia 2020 r. opublikowane zostało Rozporządzenie Ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej z dnia 28 grudnia 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy inwestycyjnych. Wprowadzono wiele zmian, które miały zostać wdrożone przez TFI nie później niż do 1 lipca 2021 r.

Za kluczowe w kontekście wyceny składników portfeli funduszy inwestycyjnych należy uznać zdefiniowanie warunków, które pozwalają określić, kiedy można uznać, że oszacowana została wartość godziwa. Konkluzje, jakie wynikają bezpośrednio z analizy art. 28 ust. 6 ustawy o rachunkowości nie dają się bezpośrednio przełożyć na wycenę szeregu nienotowanych składników lokat funduszy.

Regulacja szczegółowa pozwalała w określonych przypadkach uznać, że
wycena składnika aktywów nienotowanego na rynku aktywnym odbywa się według wartości godziwej i wskazywała konieczne do spełnienia warunki. Punktem wyjścia była klasyfikacja na nienotowane dłużne i inne składniki lokat. Dłużne nienotowane papiery wartościowe wyceniane były według skorygowanej ceny nabycia w oparciu o efektywną stopę procentową oszacowaną na podstawie przepływów generowanych przez takie aktywo zgodnie z jego warunkami emisji i odsetkami naliczanymi według stopy procentowej określanej np. na podstawie funkcji typu XIRR z arkusza kalkulacyjnego. Brak bezpośredniego związku z sytuacją emitenta takiego instrumentu mógł prowadzić do błędów
w oszacowaniu wartości rynkowej takich emitentów. W przypadku pozostałych składników lokat warunki do uzyskania atrybutu wartości godziwej wskazywały na konieczność uzgodnienia modeli wyceny z depozytariuszem funduszu oraz przygotowania przez niezależną jednostkę modelu wyceny opierając się na podejściu dochodowym, zastosowaniu ogólnie przyjętych metod estymacji lub wyceny wybierając podejście porównawcze (Rozporządzenie § 30).
Nowe regulacje po raz pierwszy wprowadzają algorytm postępowania wykorzystujący trzy omówione poniżej poziomy hierarchii, którego zastosowanie ma wpłynąć na ujednolicenie i standaryzację stosowanych metod wyceny, a który dotyczy wszystkich składników aktywów bez dzielenia ich na poszczególne kategorie lokat. Rozporządzenie nie różnicuje już sposobu wyceny aktywów ze
względu na ich klasyfikację, więc za fundamentalną należy uznać zmianę podejścia do wyceny dłużnych papierów wartościowych i rezygnację z wyceny według metody skorygowanej ceny nabycia, która to była główną intencją ustawodawcy (RCL 2020).

3.1. Pierwszy poziom hierarchii
Pierwszy poziom hierarchii wartości godziwej to cena z aktywnego rynku, którego to definicja również uległa modyfikacji. Kryteria, które miały charakteryzować taki aktywny rynek przed zmianami, to: jednorodny charakter instrumentów będących przedmiotem obrotu, występowanie w każdym czasie
zainteresowanych nabywców i sprzedających oraz podawanie cen do publicznej wiadomości. Wprowadzone zmiany powodują, że większą liczbę danych można uznać za pochodzące z aktywnego rynku. W szczególności na rynku aktywnym transakcje dotyczące danego składnika aktywów lub zobowiązania odbywają się z dostateczną częstotliwością i mają dostateczny wolumen, aby dostarczać bieżących informacji na temat cen tego składnika aktywów lub zobowiązania, w tym rynki giełdowe, rynki pośredników, rynki brokerskie i rynki transakcji bezpośrednich, które cechują się taką częstotliwością i wolumenem (Rozporządzenie §2 pkt 19).
Ustawodawca posłużył się więc sformułowaniem „dostateczna częstotliwość” i „volumen”, które budziło wątpliwości już na etapie uzgodnień projektu, ale dopuścił możliwość przyjęcia transakcji z rynków transakcji bezpośrednich, nie warunkując koniecznością podawania cen do publicznej wiadomości.

3.2. Drugi poziom hierarchii
Zgodnie z Rozporządzeniem na drugim poziomie hierarchii, w przypadku jeżeli nie występuje cena z aktywnego rynku, za wartość godziwą można uznać cenę otrzymaną przy zastosowaniu modelu wyceny, z zastrzeżeniem, że wszystkie znaczące dane wejściowe są obserwowalne w sposób bezpośredni lub pośredni. Drugi poziom hierarchii należy rozpatrywać łącznie z kluczową definicją wyceny z wykorzystaniem modelu oraz danych obserwowalnych i nieobserwowalnych (Rozporządzenie §2 pkt 21a–c). Za wycenę za pomocą modelu uznaje się technikę wyceny:
 pozwalającą wyznaczyć wartość godziwą składnika aktywów lub zobowiązań poprzez przeliczenie przyszłych kwot, w szczególności przepływów pieniężnych lub dochodów i wydatków, na jedną zdyskontowaną kwotę z uwzględnieniem założeń dotyczących ryzyka. Wskazuje to jednoznacznie na podejście dochodowe i modele zdyskontowanych przepływów pieniężnych z wykorzystaniem właściwie dobranej stopy dyskonta i metod matematyki finansowej, takich jak np.: renta, renta wieczysta,
NPV czy też modele DCF stosowane do wyceny przedsiębiorstw, które dla przepływów o złożonym charakterze pozwalającą szacować wartość rezydualną.
 (…) lub pozwalającą za pomocą innych powszechnie uznanych metod
na oszacowanie wartości godziwej aktywów lub zobowiązań, gdzie dane
wejściowe do modelu są obserwowalne na rynku w sposób bezpośredni
lub pośredni. Oznacza to z kolei bezpośrednią możliwość wykorzystania
podejścia porównawczego czy też majątkowego jako opisanych w literaturze przedmiotu i stosowanych przez wyspecjalizowane podmioty.
 (…) w przypadku, gdy dane obserwowalne na rynku nie są dostępne, dopuszcza się zastosowanie danych nieobserwowalnych z tym, że we wszystkich przypadkach fundusz wykorzystuje w maksymalnym stopniu dane obserwowalne i w minimalnym stopniu dane nieobserwowalne. Przykłady danych obserwowalnych to ceny podobnych aktywów z aktywnego rynku lub ceny identycznych lub podobnych aktywów z rynku, który nie jest aktywny, stopy procentowe, zmienność i dane wejściowe potwierdzone przez rynek.

3.3. Trzeci poziom hierarchii
Na trzecim poziomie hierarchii, w przypadku braku możliwości spełnienia warunków zdefiniowanych na pierwszym i drugim poziomie, Rozporządzenie lokuje wszystkie pozostałe wyceny określone z wykorzystaniem modelu. Dane wejściowe, które mogą stanowić jego podstawę, to dane nieobserwowalne opracowane przy wykorzystaniu wszystkich wiarygodnych informacji dostępnych        w danych okolicznościach. Przyjmowane założenia mają natomiast odpowiadać założeniom przyjmowanym przez uczestników rynku, czyli praktyce rynkowej. Rozporządzenie nie wyjaśnia, na jakim poziomie hierarchii plasuje się model, w którym zawarte są jednocześnie dane obserwowalne i nieobserwowalne.

4. Praktyka wyceny składników lokat funduszy

Z perspektywy zastosowania wprowadzonych zmian podstawowy dylemat to wybór danych, jakie są możliwe do zastosowania, ponieważ to właśnie ich „jakość” determinuje poziom hierarchii, na jakim znajdzie się wycena. Ponieważ zapisy Rozporządzenia w kluczowych aspektach powielają rozwiązania zastosowane w MSSF 13, to jego szczegółowe regulacje i interpretacje powinny stanowić wskazówkę dla uczestników procesu wyceny. Według pkt 73 MSSF 13 model znajduje się na tym poziomie hierarchii, z którego pochodzą najniższe dane wejściowe, który jest znaczący dla całej wyceny. Określenie poziomu hierarchii, na którym odbywa się wycena, ma znaczenie w kontekście alternatywnych metod
wyceny oraz obowiązków sprawozdawczych i zawartości informacji dodatkowej
wraz z obowiązkami związanymi z weryfikacją przyjętych rozwiązań w zakresie
wyceny.

4.1. Aktywa notowane
W przypadku aktywów notowanych punktem odniesienia jest cena z aktywnego rynku. Wątpliwości mogą dotyczyć sformułowań „wystarczająca” płynność i „volumen”. Wymagają one zastosowania bardziej zindywidualizowanego podejścia, które pozwoli stwierdzić, czy analizowany rynek jest aktywny i stanowi odpowiednie źródło informacji. Założyć należy jednak, że definicja rozszerza katalog dostępnych rozwiązań i znajduje zastosowanie również do transakcji w zakresie innych aktywów niż finansowe. Jednostka wyceniająca powinna podjąć decyzję co do akceptacji lub odrzucenia transakcji z danego rynku jako takich, które mogą stanowić punkt odniesienia do wyceny.

4.2. Nienotowane udziałowe instrumenty finansowe
Treść regulacji wskazuje, że metodą pierwszego wyboru dla tej grupy aktywów powinno być podejście porównawcze. Podstawowe mnożniki stosowane do wyceny w podejściu porównawczym to zestawienie kapitalizacji spółki i wybranych danych obserwowalnych na podstawie sprawozdania finansowego (P/E,
P/BV) lub kapitalizacji spółki powiększonej o zadłużenie odsetkowe w relacji do kluczowych pozycji rachunku zysków i strat (EV/EBIT, EV/ EBITDA, EV/S). Ich wykorzystanie pozwala założyć, że model znajduje się na drugim poziomie hierarchii i tym samym powinny być preferowane. Należy jednak zwrócić uwagę na takie ograniczenia w ich stosowaniu, jak: mnożniki wykorzystane do wyceny ustalone na podstawie wskazanych powyżej prognozowanych parametrów finansowych, a także powszechnym zastosowaniem w praktyce wyceny premii i dyskont (np. premia za kontrolę, dyskonto z tytułu braku płynności). Konsekwencją przyjęcia do wyceny danych prognozowanych (czyli nieobserwowanych)
wycenianego emitenta dla potrzeb zachowania porównywalności z prognozowanym mnożnikiem może być przesunięcie na trzeci poziom hierarchii. W tym kontekście za preferowane należałoby uznać więc stosowanie mnożników historycznych. Z podobną konsekwencją może być związane również zastosowanie premii i dyskont w zakresie wyceny chociaż zgodne z praktyką i rekomendowane
w literaturze. Za dopuszczalne uznać należy również podejście majątkowe, a w szczególności metodę skorygowanych aktywów, jeżeli ujęcie bilansowe powoduje, że ich wartość odbiega od wartości godziwej. Dane finansowe emitenta są obserwowalne. Kluczowe do oceny poziomu hierarchii będą dane, które mogą stanowić podstawę do ewentualnych korekt i charakter tych danych. Jeżeli zastosowane zostaną do nich również dane obserwowalne, to możliwe jest ulokowanie tej metody
na drugim poziomie hierarchii. W przypadku jeżeli sytuacja emitenta uniemożliwia zastosowanie podejścia porównawczego, metoda majątkowa uwzględniająca specyfikę głównych składników lokat emitenta wydaje się być w pełni uprawnioną techniką wyceny. Przypadki, jakie mogą w szczególności odpowiadać takiej sytuacji, to: spółki celowe i holdingowe, gdzie podstawą do wyceny głównych
składników majątku mogą być ceny obserwowalne (składniki notowane na rynku aktywnym, takie jak: aktywa finansowe, nieruchomości, płynne zapasy itp.). Dopiero w kolejnym etapie należy rozważyć podejście dochodowe, którego konstrukcja opiera się w największym stopniu na kombinacji danych nieobserwowalnych (prognozowane dane finansowe, w szczególności, EBIT, amortyzacja, CAPEX, zmiany kapitału obrotowego) oraz obserwowalnych (ostatnie dostępne dane finansowe, stopa wolna od ryzyka, premia za ryzyko). Podobny charakter będzie miała wycena z wykorzystaniem metody skorygowanych aktywów netto i korekty wartości bilansowej dla nieruchomości, które zostaną wycenione przez
rzeczoznawcę majątkowego w podejściu dochodowym. Złożony charakter problemów, jakie napotyka bezpośrednia kontrola FIZ nad nieruchomościami, powoduje, że mogą one tworzyć spółki celowe, gdzie
głównym aktywem mogą być nieruchomości o różnym charakterze. Wycena takiej struktury będzie lokować się na drugim (grunty – wycena porównawcza, lokale) lub trzecim poziomie hierarchii w zależności od rodzaju nieruchomości (obiekty komercyjne, grunty inwestycyjne – metoda pozostałościowa).

4.3. Dłużne instrumenty finansowe
Wdrożenie zmian w zakresie wyceny dłużnych papierów wartościowych jest niewątpliwie najtrudniejszym zadaniem praktycznym. Wśród parametrów, za jakie należy uznać dane obserwowalne, są dane finansowe emitentów, poziom stóp procentowych i poziom premii za ryzyko, które można określić na bazie analizy danych z rynku aktywnego. Każdy emitent papieru wartościowego posiada jednak specyficzne cechy, które należy w takiej wycenie uwzględnić. Dodatkowo warunki emisji mogą zawierać również postanowienia, które mogą mieć charakter wbudowanych instrumentów pochodnych. Dopasowanie sytuacji emitenta do właściwej premii za ryzyko odbywać się może np. przy zastosowaniu modeli dyskryminacyjnych. Wycena nienotowanych instrumentów dłużnych będzie się więc lokować
na drugim lub trzecim poziomie hierarchii w zależności od charakteru danych zastosowanych do wyceny. Przyjęcie istniejących ratingów emitentów przygotowywanych przez zewnętrzne podmioty powinno spełniać warunek danych obserwowalnych. Dokonanie rankingowania w trakcie procesu wyceny może lokować się na 2 lub 3 poziomie hierarchii.

4.4. Nieruchomości
Wycena nieruchomości, których fundusz inwestycyjny jest bezpośrednim właścicielem, jest dokonywana przez zespół trzech rzeczoznawców majątkowych zgodnie z zasadami, które wynikają bezpośrednio z regulacji Ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami oraz aktów wykonawczych.
Podejście porównawcze stosowane w wycenie nieruchomości co do zasady odpowiada wymogom Rozporządzenia, ponieważ przy wycenie nieruchomości uwzględniane są takie jej cechy, jak np. stan, lokalizacja, ograniczenia zbycia i konieczność wyboru najkorzystniejszego rynku, a także obserwowalne na rynku ceny. Dodatkowych analiz wymagać jednak może podejście dochodowe i pozostałościowe w kontekście sposobu ustalania stopy kapitalizacji lub stopy dyskonta na rynkach z ograniczoną liczbą danych i informacji.

4.5. Wierzytelności
Wycena wierzytelności, które są głównym składnikiem lokat funduszy sekurytyzacyjnych, odbywa się z wykorzystaniem metod zdyskontowanych przepływów pieniężnych (bez wartości rezydualnej). Podstawowe warunki brzegowe modelu określa między innymi Zbiór dobrych praktyk Rady Banków Depozytariuszy (ZBP 2019). Kluczowe założenia to prognoza odzysków i kosztów tych odzysków oraz stopa dyskonta. Dane obserwowalne to poziom stopy wolnej od ryzyka i historyczne wartości odzysków.
Stopa dyskonta stosowana do określania ich wartości bieżącej składa się z marży za ryzyko oraz stopy wolnej od ryzyka, która zakłada, że można ją na dzień ustalenia podzielić na stopę wolną od ryzyka i stałą marżę. Marża jest określana na podstawie zestawienia ceny nabycia pakietu wierzytelności i prognozy przepływów netto generowanych na skutek realizacji procesu windykacji na dzień ich nabycia. Taka stopa dyskonta w kolejnych kwartałach zmienia się wyłącznie na podstawie zmiany pierwotnej stopy wolnej od ryzyka. W relacji do wprowadzonych zmian pozostałych aktywów ten rodzaj funduszy wydaje się w najmniejszym stopniu dotknięty zmianami. Dane z przetargów kupna/sprzedaży wierzytelności teoretycznie mogą stanowić punkt odniesienia dla podejścia porównawczego, jednak charakter tych aktywów i dotychczasowa praktyka rynkowa właściwie uniemożliwia jego zastosowanie.

5. Zakończenie

Wprowadzone zmiany w zakresie zasad rachunkowości funduszy inwestycyjnych stanowią pierwszy od dłuższego czasu ważny krok w kierunku aktualizacji stosowanych metod i modeli wyceny.

Zachęcamy do sprawdzenia naszych kompetencji w zakresie wyceny Funduszy Inwestycyjnych oraz Fundacji Rodzinnych. 

W szczególności w największym stopniu i bezpośrednio wpływają na sposób ujęcia w księgach rachunkowych funduszy inwestycyjnych dłużnych papierów wartościowych, które stanowią
główną kategorię ich lokat. Taka zmiana nie pozostanie bez wpływu na rynek dłużnych komercyjnych papierów wartościowych, gdzie zachowania zarządzających i oczekiwane premie za ryzyko mogą być determinowane przez to, jak będzie się zgodnie z modelem kształtować ich wycena, jeżeli nie można zastosować cen z aktywnego rynku. Dla pozostałych kategorii lokat zaliczanych do niepublicznych i nienotowanych na rynku aktywnym wprowadzone zmiany mają charakter porządkujący. Kluczowe poziomy hierarchii oznaczają wprawdzie preferencję dla podejścia porównawczego na bazie mnożników rynkowych, jednak nie zawsze będzie ono możliwe do zastosowania. W celu zachowania porównywalności wyników funduszy inwestycyjnych, które inwestują środki w te same kategorie aktywów kluczowa, jest dalsza standaryzacja podejścia do wyceny, szczególnie że historyczne stopy zwrotu stanowią dla ich nabywców jedno ze źródeł podejmowania decyzji inwestycyjnych dla wyboru konkretnych rozwiązań, a różna wycena tego samego instrumentu w portfelach różnych funduszy nie jest wykluczona. Zdefiniowane poziomy hierarchii wyceny powodują, że jej jakość będzie
determinowana przez dostępność danych możliwych do pozyskania oraz możliwe do zastosowania modele wycen. Liczne, zarówno krajowe, jak i zagraniczne publikacje naukowe z zakresu wyceny udziałowych i dłużnych instrumentów finansowych, powinny stanowić punkt wyjścia do dyskusji nad wyborem optymalnego rozwiązania, a dotychczasowe publikacje z zakresu międzynarodowych
standardów rachunkowości mogą również odpowiadać na część pytań, jakie pojawiają się na poziomie praktycznym.

Tak działamy w praktyce – przeczytaj case study.

Bibliografia

1. Dziawgo, D., & Dziawgo, L. (1994). Fundusze powiernicze, Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa Dom Organizatora.
2. Gabryelczyk, K. (2006). Fundusze inwestycyjne, rodzaje, zasady funkcjonowania, efektywność, Kraków: Oficyna Ekonomiczna OPWF.
3. Gierusz, J., & Gierusz, M. (red.). (2017). Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości finansowej w teorii i praktyce. Gdańsk: ODDK, sp. z o.o. spółka komandytowa.
4. Izba Zarządzających aktywami i Funduszami (2021). Aktywa funduszy inwestycyjnych (luty 2021).
5. Miziołek, T., & Trzebiński, A. A. (2018). Rynek funduszy inwestycyjnych w Polsce, Warszawa: Difin S.A.
6. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy inwestycyjnych (Dz. U. Nr 249, poz. 1859).
7. Rozporządzenie Ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej z dnia 28 grudnia 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy inwestycyjnych (Dz. U. z 2020 r., poz. 2436).
8. Rządowe Centrum Legislacji (2020), Uzasadnienie projektu  [kwiecień 2021].
9. Urząd Komisji Nadzoru Finansowego (2020). Raport dotyczący sytuacji finansowej towarzystw funduszy inwestycyjnych w 2019 roku.
10. Urząd Komisji Nadzoru Finansowego (2021). Dane kwartalne TFI – IV kwartał 2020 roku.
11. Ustawa z dnia 27 maja 2004 r., o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2020 r., poz. 95).
12. Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jednolity: Dz. U. z 2021 r., poz. 217).
13. Związek Banków Polskich (2019). Zbiór dobrych praktyk.  [kwiecień 2021].